W obecności 1570 gości przybyłych w środę na
uroczystość w sztokholmskiej filharmonii francuski pisarz Patrick Modiano
przyjął z rąk króla Szwecji medal i dyplom noblowski.
Miniony tydzień był wyjątkowo
pracowity dla ceniącego spokój i samotność pisarza. Tegoroczni laureaci Nagrody
Nobla spotkali się 6 grudnia na śniadaniu w wąskim gronie zorganizowanym w
Muzeum Nobla w Sztokholmie. Podczas posiłku mieli okazję poznać się nawzajem i
usłyszeć o tym, co będzie się działo podczas Tygodnia Noblowskiego.
7 grudnia Modiano wygłosił
przemówienie, podczas którego wypowiedział się o roli pisarza i książki we
współczesnym świecie. „Zawiadomienie o otrzymaniu
nagrody wydawało mi się nierzeczywiste i sam z chęcią bym się
dowiedział, dlaczego wybrano właśnie mnie. Chyba nigdy nie byłem bardziej
dotkliwie świadomy, jak ślepy jest pisarz, jeśli chodzi o jego własne książki,
a ile więcej wiedzą o tym, co napisał, jego czytelnicy. Powieściopisarz nigdy
nie może być własnym czytelnikiem, za wyjątkiem tych chwil, gdy usuwa z
własnego manuskryptu błędy składniowe, powtórzenia lub okazjonalne zbyteczne
paragrafy. Ma jedynie częściowe i pogmatwane pojęcie o swoich książkach niczym
malarz tworzący fresk na suficie, leżący płasko na rusztowaniu i pracujący nad
detalami, za blisko, pozbawiony wizji swojej pracy jako całości”.
Chociaż Modiano jest optymistą,
jeśli chodzi o przyszłość książki, zapowiedział, że z przyjemnością będzie
patrzył, jak obecne pokolenie autorów uchwyci w swych utworach szybkie tempo
dzisiejszego życia. „Jestem ciekaw, jak następne pokolenia, urodzone z
internetem, telefonami, e-mailami, Twitterem, będą wyrażały przez literaturę
ten świat, w którym każdy jest na stałe ‚podłączony’ i gdzie ‚media
społecznościowe’ zżerają tę część intymności i tajemniczości, która do niedawna
była naszą domeną – tajemniczości, która dawała głębię jednostkom i mogła być
głównym tematem powieści. Ale pozostanę optymistyczny, jeśli chodzi o
przyszłość literatury, i jestem przekonany, że pisarze przyszłości będą strzec
spuścizny tak, jak to robiło każde pokolenie od czasów Homera”.
Modiano urodził się w okupowanym
Paryżu w 1945 roku, w miejscu zarówno zwykłym, jak i niecodziennym. „Na
powierzchni życie toczyło się tak, jak ‚przedtem’ – teatry, kina, hale muzyczne
i restauracje były otwarte dla biznesu. Piosenki leciały w radiu. Bywalców w
kinie i teatrze było więcej niż przed wojną, jakby te miejsca stanowiły
schronienie dla ludzi, którzy zbierali się i kłębili obok siebie dla ochrony.
Ale były specyficzne detale wskazujące na to, że Paryż nie jest taki sam, jak
przedtem. […] Dorośli i dzieci znikali bez śladu i nawet pomiędzy przyjaciółmi
nic nigdy nie było do końca powiedziane i rozmowy nie były szczere z powodu
poczucia zagrożenia unoszącego się w powietrzu”. Modiano przyznał, że to z
powodu tej atmosfery w młodości rozwinął fascynację starymi paryskimi książkami
telefonicznymi: „W przeciągu mijających lat jedynymi śladami pozostawionymi
przez te tysiące tysięcy nieznanych osób były nazwiska, adresy i numery
telefonów”. Modiano uważa, że to właśnie książki telefoniczne
zainspirowały go do pisania: „Wszystko, co musiałem zrobić, to podkreślić
ołówkiem nazwisko, adres i nr telefonu nieznajomej osoby i wymyślić sobie jego
lub jej życie”.
Przemówienie Modiano zachwyciło
członków Akademii Szwedzkiej. Dyrektor Administracyjny tejże organizacji, Odd
Zschiedrich, powiedział mediom, że dwanaście lat pracuje w Akademii i „nigdy
nie widział zwycięzcy, który byłby tak głośno i tak długo oklaskiwany”.
Skromny i cichy na co dzień Modiano równie dobrze radził sobie podczas
konferencji prasowych i indywidualnych wywiadów. W piątek 12 grudnia goście
zgromadzeni w Królewskim Teatrze Dramatycznym mogli wysłuchać utworu napisanego
i wykonanego przez córkę pisarza, Marie Modiano, wspólnie ze swym szwedzkim
mężem Peterem von Pohlem i organistą Martinem Hederosem.
Nagrodę Nobla w dziedzinie
literatury przyznano Patrickowi Modiano „za sztukę pamięci, którą przywołał
najbardziej nieuchwytne losy człowieka i odsłonił świat życia podczas okupacji”.
Źródło:
http://booklips.pl/newsy/patrick-modiano-odebral-nagrode-nobla-w-dziedzinie-literatury/
fot. Alexander Mahmoud/Nobel Media AB
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz